Disacharyd a zdrowie jelit

Disacharydy to grupa cukrów występujących w wielu słodzikach i produktach spożywczych. Należą do nich sacharoza (cukier stołowy), laktoza (cukier mleczny) i maltoza. Ich wpływ na zdrowie jelit zależy od rodzaju i indywidualnej tolerancji. Kluczowe kwestie:

  • Disacharydy obejmują sacharozę, laktozę i maltozę
  • Status FODMAP zależy od rodzaju i wielkości porcji
  • Laktoza to powszechny disacharyd, który może powodować objawy jelitowe
  • Disacharydy nie zawierają błonnika
  • Mogą zawierać fruktozę (jak w sacharozie)
  • Nieodpowiednie dla diet niskowęglowodanowych i keto

Disacharydy a FODMAP

Disacharydy mogą mieć wysoki lub niski poziom FODMAP w zależności od rodzaju i ilości spożycia. Laktoza, obecna w produktach mlecznych, jest FODMAP i może powodować objawy u osób z nietolerancją laktozy. Sacharoza jest zazwyczaj niskofodmapowa w umiarkowanych ilościach, ale większe porcje mogą być problematyczne dla niektórych. Jeśli stosujesz dietę FODMAP, zawsze sprawdzaj konkretny disacharyd i wielkość porcji.

Disacharyd - Profil FODMAP
FODMAP Poziom Wytyczne dotyczące porcji
Monosacharydy (Fruktoza)
Umiarkowany
  • ≤ 5 g = Niski
  • 6–15 g = Umiarkowany
  • > 15 g = Wysoki
Disacharydy (Laktoza)
Umiarkowany
  • ≤ 5 g = Niski
  • 6–15 g = Umiarkowany
  • > 15 g = Wysoki
Fruktooligosacharydy (Fruktany)
Niski
Galaktooligosacharydy (GOS)
Niski
Poliole (Mannitol)
Niski
Poliole (Sorbitol)
Niski

Histamina a disacharydy

Disacharydy same w sobie nie zawierają histaminy i nie są znane z wywoływania jej uwalniania ani blokowania DAO. Jednak niektóre produkty bogate w disacharydy, jak dojrzałe produkty mleczne, mogą również zawierać histaminę lub inne aminy biogenne. Osoby z nietolerancją histaminy powinny zwracać uwagę na całość produktu spożywczego, a nie tylko na disacharydy.

Disacharyd — Profil histaminy
Histamina i pokrewne Poziom Wytyczne dotyczące porcji
Poziom histaminy
Niski
  • ≤ 100 g = Niski
Inne aminy biogenne
Niski
  • ≤ 100 g = Niski
Uwalniacz histaminy
Niski
Inhibitor DAO
Niski

Zawartość cukru a objawy jelitowe

Disacharydy to cukry, a ich szybkie wchłanianie lub niewchłanianie może wpływać na zdrowie jelit. Niepełne trawienie, jak przy nietolerancji laktozy, może prowadzić do wzdęć, gazów i biegunki. Sacharoza i maltoza są zazwyczaj dobrze wchłaniane, ale nadmierne spożycie może powodować dyskomfort jelitowy, zwłaszcza u osób wrażliwych.

Disacharydy a zawartość błonnika

Disacharydy nie zawierają błonnika, ani rozpuszczalnego, ani nierozpuszczalnego. Nie mają więc właściwości prebiotycznych ani nie wspierają bakterii jelitowych. Dieta bogata w disacharydy i uboga w błonnik może z czasem negatywnie wpływać na zdrowie jelit, zmniejszając różnorodność korzystnych drobnoustrojów.

Laktoza a alergia na mleko

Laktoza to disacharyd obecny w mleku i produktach mlecznych. Nietolerancja laktozy wynika z niedoboru enzymu, a alergia na mleko to reakcja układu odpornościowego na białka mleka, nie na cukry. Osoby z alergią na mleko powinny unikać produktów zawierających laktozę, ponieważ zwykle zawierają one także białka mleka.

Disacharyd — Profil alergenów
Główne alergeny UE
🌾
Zboża zawierające gluten
Brak
Szczegóły
  • Brak Pszenica / Orkisz
  • Brak Żyto
  • Brak Jęczmień
  • Brak Owies
🦐
Skorupiaki
Brak
Szczegóły
  • Brak Kraby
  • Brak Krewetki (duże)
  • Brak Krewetki
  • Brak Homary
  • Brak Raki
🥚
Jaja
Brak
🐟
Ryby
Brak
🥜
Orzeszki ziemne
Brak
🌱
Soja
Brak
🥛
Mleko
Zachować ostrożność
🌰
Orzechy
Brak
Szczegóły
  • Brak Migdały
  • Brak Orzechy brazylijskie
  • Brak Nerkowce
  • Brak Orzechy laskowe
  • Brak Orzechy makadamia
  • Brak Pekany
  • Brak Pistacje
  • Brak Orzechy włoskie
🍃
Seler
Brak
🧂
Gorczyca
Brak
🧈
Sezam
Brak
🧪
Dwutlenek siarki i siarczyny
Brak
🌼
Łubin
Brak
🐚
Mięczaki
Brak
Szczegóły
  • Brak Małże
  • Brak Omułki
  • Brak Ośmiornica
  • Brak Ostrygi
  • Brak Ślimaki
  • Brak Kałamarnica
Inne alergeny
🥥
Kokos
Brak
🍯
Miód
Brak
🧫
Drożdże
Brak

Trawienie i tolerancja disacharydów

Organizm rozkłada disacharydy na monosacharydy, aby mogły zostać wchłonięte. Niedobory enzymów, takie jak brak laktazy, mogą zaburzać ten proces i powodować objawy. Większość osób dobrze trawi sacharozę i maltozę, ale osoby z określonymi niedoborami enzymów lub chorobami jelit mogą odczuwać dyskomfort po spożyciu disacharydów.

Źródła i przygotowanie disacharydów

Disacharydy występują w cukrze stołowym (sacharoza), mleku (laktoza), produktach słodowych (maltoza) oraz wielu przetworzonych produktach i słodzikach. Forma i sposób przygotowania, np. w syropach, wypiekach czy nabiale, wpływają na ilość spożywaną i ryzyko wystąpienia objawów jelitowych.

Najczęściej zadawane pytania o disacharydy i zdrowie jelit

Czy wszystkie disacharydy są wysokofodmapowe?

Nie, tylko niektóre disacharydy, takie jak laktoza, są wysokofodmapowe. Sacharoza jest zazwyczaj niskofodmapowa w umiarkowanych ilościach.

Dlaczego disacharydy powodują wzdęcia lub biegunkę?

Jeśli organizm nie ma enzymów do trawienia określonych disacharydów, mogą one fermentować w jelitach i powodować wzdęcia lub biegunkę.

Czy nietolerancja laktozy to to samo co alergia na mleko?

Nie, nietolerancja laktozy wynika z niedoboru enzymu. Alergia na mleko to reakcja immunologiczna na białka mleka.

Czy disacharydy zawierają błonnik?

Nie, disacharydy nie zawierają błonnika.

Czy disacharydy wpływają na poziom histaminy?

Disacharydy nie zawierają histaminy ani nie wpływają bezpośrednio na jej metabolizm.