English
Deutsch
Français
Italiano
Español
Polski
Română
Nederlands
Português
Svenska
Dansk
Monosacharide en darmgezondheid
Monosachariden zijn eenvoudige suikers die voorkomen in veel voedingsmiddelen en zoetstoffen. Ze spelen een directe rol bij de darmgezondheid, vooral bij mensen die gevoelig zijn voor bepaalde suikers. Inzicht in hun effect is belangrijk voor het beheersen van spijsverteringsklachten en dieetmaatregelen.
- Monosachariden zijn onder andere glucose, fructose en galactose
- Fructose is een hoog FODMAP-monosacharide en kan darmklachten veroorzaken
- Zuivere monosachariden bevatten geen vezels
- Kunnen klachten geven bij fructosemalabsorptie of PDS
- Niet geschikt voor keto-diëten vanwege het hoge suikergehalte
- Natuurlijke en geraffineerde bronnen hebben een verschillend effect op de darmen
FODMAP: waarom fructose een probleem kan zijn
Van de monosachariden is fructose een suiker met een hoog FODMAP-gehalte. Wanneer het in grotere hoeveelheden dan glucose wordt gegeten, kan fructose slecht worden opgenomen in de dunne darm, wat bij gevoelige mensen leidt tot klachten zoals een opgeblazen gevoel, gas en diarree. Glucose en galactose zijn geen FODMAPs, maar voedingsmiddelen met veel vrije fructose moeten worden beperkt bij een FODMAP-arm dieet.
| FODMAP's | Niveau | Portie-advies |
|---|---|---|
|
Monosachariden (Fructose)
|
Hoog |
|
|
Disachariden (Lactose)
|
Laag | — |
|
Fructo-oligosachariden (Fructanen)
|
Laag | — |
|
Galacto-oligosachariden (GOS)
|
Laag | — |
|
Polyolen (Mannitol)
|
Laag | — |
|
Polyolen (Sorbitol)
|
Laag | — |
Fructosemalabsorptie en darmklachten
Fructosemalabsorptie ontstaat wanneer de dunne darm fructose, een veelvoorkomende monosacharide, niet efficiënt kan opnemen. Dit leidt tot fermentatie door darmbacteriën, wat een opgeblazen gevoel, buikpijn en dunne ontlasting veroorzaakt. Mensen met PDS of gevoelige darmen ervaren deze klachten vaker na het eten van fructoserijke voeding of zoetstoffen.
Histamine en monosachariden
Monosachariden bevatten zelf geen histamine en werken niet als histamineliberators of DAO-blokkers. Darmklachten door malabsorptie van monosachariden kunnen echter lijken op die van histamine-intolerantie. Het is belangrijk om het verschil te herkennen.
| Histamine & gerelateerde stoffen | Niveau | Portie-advies |
|---|---|---|
|
Histamineniveau
|
Laag |
|
|
Andere biogene aminen
|
Laag |
|
|
Histaminevrijmaker
|
Laag | — |
|
DAO-blokker
|
Laag | — |
Monosachariden als eenvoudige suikers
Monosachariden zijn de eenvoudigste vorm van koolhydraten en omvatten glucose, fructose en galactose. Ze worden snel opgenomen (behalve bij malabsorptie) en kunnen de bloedsuikerspiegel snel verhogen. Door het ontbreken van vezels vertragen ze de spijsvertering niet en ondersteunen ze het darmmicrobioom niet zoals complexe koolhydraten doen.
Spijsverteringsimpact van monosachariden
Monosachariden worden meestal snel opgenomen in de dunne darm. Bij onvolledige opname, zoals bij een teveel aan fructose, bereiken ze de dikke darm waar bacteriën ze fermenteren. Dit kan leiden tot gas, een opgeblazen gevoel en ongemak, vooral bij mensen met PDS of fructose-intolerantie.
Veelvoorkomende bronnen van monosachariden
Monosachariden komen van nature voor in fruit, honing en sommige groenten. Ze zitten ook in bewerkte voedingsmiddelen en zoetstoffen zoals fructosestroop. Het type en de verhouding van monosachariden in een voedingsmiddel beïnvloeden hoe goed ze door de darmen worden verdragen.
Tips om fructoserijke voeding beter te verdragen
Het combineren van fructoserijke voeding met bronnen van glucose kan de opname verbeteren en klachten verminderen. Beperk portiegroottes en kies fruit met minder vrije fructose. Mensen met fructosemalabsorptie vermijden het best voedingsmiddelen en zoetstoffen met veel geïsoleerde fructose.