Koffie en darmgezondheid

Koffie is wereldwijd een van de meest gedronken dranken, bekend om het stimulerende effect en de rijke smaak. De invloed op de darmgezondheid is complex en heeft effect op de spijsvertering, darmklachten en de histaminereactie. Koffie bevat cafeïne, werkt als DAO-blokker en kan bij gevoelige mensen klachten veroorzaken.

Koffie
  • Van nature rijk aan cafeïne, stimuleert de darmen
  • Geen FODMAP, meestal geschikt bij een low-FODMAP-dieet
  • Bekende DAO-blokker en mogelijke histamineliberator
  • Kan veel histamine bevatten, vooral bij bepaalde bereidingen
  • Kan reflux en darmirritatie verergeren bij gevoelige mensen
  • Bevat matig nikkel en salicylaten, relevant bij bepaalde gevoeligheden

Koffie en FODMAP

Koffie bevat zelf geen FODMAPs en is daardoor geschikt voor de meeste mensen die een low-FODMAP-dieet volgen. Klachten kunnen echter ontstaan door cafeïne of toevoegingen zoals melk, room of zoetstoffen. Zwarte koffie wordt over het algemeen goed verdragen, maar individuele reacties verschillen, vooral bij mensen met het prikkelbare darm syndroom (PDS).

Koffie - FODMAP-profiel
FODMAP's Niveau Portie-advies
Monosachariden (Fructose)
Laag
Disachariden (Lactose)
Laag
Fructo-oligosachariden (Fructanen)
Laag
Galacto-oligosachariden (GOS)
Laag
Polyolen (Mannitol)
Laag
Polyolen (Sorbitol)
Laag

Histamine, DAO-blokkering en koffie

Koffie is een bekende DAO-blokker, wat betekent dat het het enzym kan remmen dat histamine in de darmen afbreekt. Het kan ook histamine vrijmaken en soms zelf histamine bevatten, vooral als het niet vers is gezet. Deze combinatie kan klachten veroorzaken of verergeren bij mensen met histamine-intolerantie, zoals hoofdpijn, roodheid of spijsverteringsproblemen.

Koffie — Histamine-profiel
Histamine & gerelateerde stoffen Niveau Portie-advies
Histamineniveau
Middelmatig
  • ≤ 150 g = Laag
  • 151–250 g = Middelmatig
  • > 250 g = Hoog
Andere biogene aminen
Laag–Middelmatig
  • ≤ 200 g = Laag–Middelmatig
  • > 200 g = Middelmatig
Histaminevrijmaker
Middelmatig
DAO-blokker
Hoog

Effect van koffie op spijsvertering en motiliteit

Cafeïne in koffie stimuleert de darmen, verhoogt de motiliteit en kan leiden tot vaker ontlasten. Voor sommigen helpt dit bij constipatie, maar anderen kunnen last krijgen van krampen of diarree. Koffie kan ook het maagslijmvlies irriteren en klachten zoals gastritis of reflux verergeren.

Koffie en zure reflux

Koffie is zuur en kan de onderste slokdarmsfincter verslappen, waardoor refluxklachten bij gevoelige mensen kunnen toenemen. Zowel gewone als cafeïnevrije koffie kunnen brandend maagzuur veroorzaken. Mensen met gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) merken vaak dat minder of geen koffie hun klachten vermindert.

Vezelgehalte in koffie

Koffie bevat slechts sporen van vezels en heeft nauwelijks invloed op de dagelijkse vezelinname. Het effect op de darmgezondheid komt door bioactieve stoffen en cafeïne, niet door vezels. Koffie draagt niet significant bij aan prebiotische of fermenteerbare vezels.

Koffie — Vezelprofiel

Totale vezels

0.14 g per 100 g
Oplosbare vezels: 0.10 g per 100 g (71.4%)
Onoplosbare vezels: 0.04 g per 100 g (28.6%)

Nikkel, salicylaten en gevoeligheden

Koffie is een matige tot hoge bron van nikkel en bevat matige hoeveelheden salicylaten. Mensen met een nikkelallergie of salicylaatgevoeligheid kunnen na het drinken van koffie klachten krijgen, zoals huidreacties of spijsverteringsproblemen. Deze gevoeligheden komen minder vaak voor, maar zijn belangrijk voor wie er last van heeft.

Koffie — Allergieprofiel
EU-hoofallergenen
🌾
Granen met gluten
Afwezig
Details
  • Afwezig Tarwe / Spelt
  • Afwezig Rogge
  • Afwezig Gerst
  • Afwezig Haver
🦐
Schaaldieren (kreeftachtigen)
Afwezig
Details
  • Afwezig Krabben
  • Afwezig Garnalen (grote)
  • Afwezig Garnalen
  • Afwezig Kreeften
  • Afwezig Rivierkreeften
🥚
Eieren
Afwezig
🐟
Vis
Afwezig
🥜
Pinda’s
Afwezig
🌱
Soja
Afwezig
🥛
Melk
Afwezig
🌰
Noten
Afwezig
Details
  • Afwezig Amandelen
  • Afwezig Paranoten
  • Afwezig Cashewnoten
  • Afwezig Hazelnoten
  • Afwezig Macadamianoten
  • Afwezig Pecannoten
  • Afwezig Pistachenoten
  • Afwezig Walnoten
🍃
Selderij
Afwezig
🧂
Mosterd
Afwezig
🧈
Sesam
Afwezig
🧪
Zwaveldioxide & sulfieten
Afwezig
🌼
Lupine
Afwezig
🐚
Weekdieren
Afwezig
Details
  • Afwezig Venusschelpen
  • Afwezig Mosselen
  • Afwezig Octopus
  • Afwezig Oesters
  • Afwezig Slakken
  • Afwezig Inktvis
Overige allergenen
🥥
Kokos
Afwezig
🍯
Honing
Afwezig
🧫
Gist
Afwezig

Bereidingsmethoden en histaminegehalte

Het histaminegehalte van koffie varieert afhankelijk van de bereidingswijze en opslag. Vers gezette koffie bevat meestal minder histamine, terwijl oploskoffie of koffie die lang staat meer kan bevatten. Kies voor verse, goed bewaarde koffie om het risico op histamineklachten te verkleinen.

Veelgestelde vragen over koffie en darmgezondheid

Is koffie toegestaan bij een low-FODMAP-dieet?

Ja, zwarte koffie is FODMAP-vrij en wordt meestal goed verdragen. Toevoegingen zoals melk kunnen FODMAPs bevatten.

Kan koffie klachten van histamine-intolerantie veroorzaken?

Ja, koffie kan DAO blokkeren en histamine bevatten of vrijmaken, wat klachten kan geven bij gevoelige mensen.

Helpt koffie de spijsvertering of verergert het deze?

Koffie stimuleert de darmmotiliteit en kan constipatie verlichten, maar kan bij sommigen krampen of diarree veroorzaken.

Is koffie slecht voor zure reflux?

Koffie kan zure reflux en brandend maagzuur verergeren, vooral bij gevoelige mensen.

Bevat koffie nikkel of salicylaten?

Ja, koffie bevat matige hoeveelheden nikkel en salicylaten, wat klachten kan geven bij gevoelige mensen.