Sojasaus en darmgezondheid

Sojasaus is een populaire gefermenteerde smaakmaker gemaakt van sojabonen, tarwe, zout en water. De kenmerkende smaak ontstaat door fermentatie, maar dit proces zorgt ook voor stoffen die de darmgezondheid kunnen beïnvloeden, vooral bij mensen met gevoeligheden of intoleranties.

Sojasaus
  • Hoog in histamine en andere biogene aminen door fermentatie
  • Bevat gluten uit tarwe, niet geschikt voor een glutenvrij dieet
  • Kan FODMAP's bevatten zoals fructanen en GOS, die PDS-klachten kunnen uitlokken
  • Geen vezels; draagt niet bij aan darmmotiliteit
  • Veelvoorkomend allergeen: bevat zowel soja als tarwe
  • Kan werken als histamineliberator en DAO-blokker

Sojasaus en FODMAP-gehalte

Sojasaus kan FODMAP's bevatten, vooral fructanen uit tarwe en galacto-oligosacchariden (GOS) uit sojabonen. Deze koolhydraten kunnen een opgeblazen gevoel, gasvorming of ongemak veroorzaken bij mensen met het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) of FODMAP-gevoeligheid. Het FODMAP-gehalte verschilt per merk en recept, maar zelfs kleine hoeveelheden kunnen bij gevoelige personen klachten geven.

Sojasaus - FODMAP-profiel
FODMAP's Niveau Portie-advies
Monosachariden (Fructose)
Middelmatig
  • ≤ 20 g = Middelmatig
  • > 20 g = Hoog
Disachariden (Lactose)
Laag
Fructo-oligosachariden (Fructanen)
Middelmatig
  • ≤ 20 g = Middelmatig
  • > 20 g = Hoog
Galacto-oligosachariden (GOS)
Middelmatig
  • ≤ 20 g = Middelmatig
  • > 20 g = Hoog
Polyolen (Mannitol)
Laag
Polyolen (Sorbitol)
Laag

Histamine en aminen in sojasaus

Sojasaus bevat veel histamine en andere biogene aminen door het fermentatieproces. Het kan ook als histamineliberator werken en het DAO-enzym remmen, wat problematisch is voor mensen met histamine-intolerantie. Klachten kunnen zijn: hoofdpijn, opvliegers, spijsverteringsproblemen of huidreacties na zelfs kleine hoeveelheden.

Sojasaus — Histamine-profiel
Histamine & gerelateerde stoffen Niveau Portie-advies
Histamineniveau
Hoog
  • ≤ 5 g = Middelmatig
  • > 5 g = Hoog
Andere biogene aminen
Middelmatig
  • ≤ 5 g = Laag–Middelmatig
  • > 5 g = Middelmatig
Histaminevrijmaker
Middelmatig
DAO-blokker
Middelmatig

Soja- en tarweallergieën in sojasaus

Sojasaus bevat zowel soja als tarwe, twee van de meest voorkomende voedselallergenen. Mensen met een soja- of tarweallergie moeten traditionele sojasaus vermijden. Glutenvrije alternatieven zoals tamari of andere granen zijn beschikbaar, maar controleer altijd het etiket op mogelijke allergenen.

Sojasaus — Allergieprofiel
EU-hoofallergenen
🌾
Granen met gluten
Aanwezig
Details
  • Aanwezig Tarwe / Spelt
  • Afwezig Rogge
  • Mogelijk / Variabel Gerst
  • Afwezig Haver
🦐
Schaaldieren (kreeftachtigen)
Afwezig
Details
  • Afwezig Krabben
  • Afwezig Garnalen (grote)
  • Afwezig Garnalen
  • Afwezig Kreeften
  • Afwezig Rivierkreeften
🥚
Eieren
Afwezig
🐟
Vis
Afwezig
🥜
Pinda’s
Afwezig
🌱
Soja
Aanwezig
🥛
Melk
Afwezig
🌰
Noten
Afwezig
Details
  • Afwezig Amandelen
  • Afwezig Paranoten
  • Afwezig Cashewnoten
  • Afwezig Hazelnoten
  • Afwezig Macadamianoten
  • Afwezig Pecannoten
  • Afwezig Pistachenoten
  • Afwezig Walnoten
🍃
Selderij
Afwezig
🧂
Mosterd
Afwezig
🧈
Sesam
Afwezig
🧪
Zwaveldioxide & sulfieten
Mogelijk / Variabel
🌼
Lupine
Afwezig
🐚
Weekdieren
Afwezig
Details
  • Afwezig Venusschelpen
  • Afwezig Mosselen
  • Afwezig Octopus
  • Afwezig Oesters
  • Afwezig Slakken
  • Afwezig Inktvis
Overige allergenen
🥥
Kokos
Afwezig
🍯
Honing
Afwezig
🧫
Gist
Mogelijk / Variabel

Glutengehalte in sojasaus

De meeste traditionele sojasauzen bevatten tarwe en zijn niet glutenvrij. Ze zijn daarom niet geschikt voor mensen met coeliakie of glutenintolerantie. Glutenvrije alternatieven zoals tamari zijn verkrijgbaar en worden vaak beter verdragen door mensen die gluten vermijden.

Vezelgehalte in sojasaus

Sojasaus bevat geen voedingsvezels en draagt dus niet bij aan de darmmotiliteit of het ondersteunen van gunstige darmbacteriën. De invloed op de darmgezondheid hangt vooral samen met het FODMAP-, histamine- en allergeengehalte, niet met vezels.

Fermentatie en darmreacties

Het fermentatieproces dat sojasaus zijn kenmerkende smaak geeft, zorgt ook voor verschillende aminen en sporen van alcohol. Deze stoffen kunnen klachten veroorzaken bij gevoelige personen, vooral bij histamine- of aminegevoeligheid. Fermentatie kan ook gist of andere mogelijke allergenen introduceren.

Sojasausvarianten en darmtolerantie

Verschillende soorten sojasaus (licht, donker, tamari, natriumarm) verschillen in FODMAP-, gluten- en amineniveau. Tamari is vaak glutenvrij en wordt soms beter verdragen, maar alle sojasauzen bevatten veel histamine. Controleer altijd de ingrediëntenlijst en houd rekening met je gevoeligheden bij het kiezen van een sojasaus.

Veelgestelde vragen over sojasaus en darmgezondheid

Is sojasaus low FODMAP?

Sojasaus kan FODMAP's zoals fructanen en GOS bevatten en kan dus klachten geven bij gevoelige personen.

Bevat sojasaus histamine?

Ja, sojasaus bevat veel histamine en andere aminen door fermentatie.

Kunnen mensen met een soja- of tarweallergie sojasaus eten?

Nee, traditionele sojasaus bevat zowel soja als tarwe. Glutenvrije alternatieven kunnen geschikt zijn voor sommigen.

Is sojasaus glutenvrij?

De meeste sojasauzen bevatten gluten uit tarwe. Zoek naar glutenvrije varianten zoals tamari.

Bevat sojasaus vezels?

Nee, sojasaus bevat geen voedingsvezels.