Grzyb Shiitake a zdrowie jelit

Grzyby shiitake to popularny jadalny grzyb o bogatym smaku umami i potencjalnych korzyściach zdrowotnych. Są źródłem błonnika i związków bioaktywnych, ale mogą wywoływać objawy jelitowe u osób wrażliwych ze względu na FODMAP, histaminę i inne naturalne substancje.

Grzyb shiitake
  • Wysoka zawartość FODMAP przy większych porcjach z powodu mannitolu i fruktanów
  • Może działać jako wyzwalacz histaminy i powodować objawy u osób wrażliwych
  • Zawiera błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny, wspiera mikrobiotę jelitową
  • Obecność naturalnych glutaminianów, co może mieć znaczenie dla osób wrażliwych na MSG
  • Możliwe źródło tyraminy, salicylanów i niklu — ostrożność przy nadwrażliwości
  • Rzadko powoduje prawdziwą alergię, ale może wywołać zapalenie skóry po shiitake

Grzyb Shiitake a FODMAP

Grzyby shiitake mają wysoką zawartość FODMAP, zwłaszcza przy porcjach powyżej 35 gramów. Zawierają mannitol i fruktany, które mogą powodować wzdęcia, gazy i dyskomfort u osób z zespołem jelita drażliwego (IBS) lub wrażliwością na FODMAP. Małe porcje mogą być tolerowane, ale większe często wywołują objawy.

Grzyb Shiitake - Profil FODMAP
FODMAP Poziom Wytyczne dotyczące porcji
Monosacharydy (Fruktoza)
Niski
Disacharydy (Laktoza)
Niski
Fruktooligosacharydy (Fruktany)
Umiarkowany
  • ≤ 35 g = Niski
  • > 35 g = Umiarkowany
Galaktooligosacharydy (GOS)
Niski
Poliole (Mannitol)
Umiarkowany
  • ≤ 35 g = Niski
  • > 35 g = Umiarkowany
Poliole (Sorbitol)
Niski

Histamina i grzyby shiitake

Świeże grzyby shiitake mają niską zawartość histaminy, ale mogą działać jako wyzwalacze histaminy i nie są dobrze tolerowane przez osoby z nietolerancją histaminy. Niektórzy zgłaszają objawy takie jak zaczerwienienie skóry, bóle głowy lub dolegliwości jelitowe po spożyciu shiitake, nawet przy niskim poziomie histaminy.

Grzyb Shiitake — Profil histaminy
Histamina i pokrewne Poziom Wytyczne dotyczące porcji
Poziom histaminy
Niski–Umiarkowany
  • ≤ 100 g = Niski–Umiarkowany
Inne aminy biogenne
Niski–Umiarkowany
  • ≤ 100 g = Niski–Umiarkowany
Uwalniacz histaminy
Umiarkowany
Inhibitor DAO
Niski

Zawartość błonnika i efekt prebiotyczny

Grzyby shiitake dostarczają zarówno błonnika rozpuszczalnego, jak i nierozpuszczalnego, około 2,5 grama na 100 gramów. Błonnik wspiera prawidłową perystaltykę i odżywia korzystne bakterie jelitowe, przyczyniając się do równowagi mikrobioty. Efekt prebiotyczny może wspierać trawienie, ale osoby wrażliwe na FODMAP powinny uważać na wielkość porcji.

Grzyb Shiitake — Profil błonnika

Błonnik ogółem

2.50 g na 100 g
Rozpuszczalny: 0.40 g na 100 g (16%)
Nierozpuszczalny: 2.10 g na 100 g (84%)
Fruktany
0.10 g na 100 g
Beta-glukany
0.80 g na 100 g

Fermentacja i wzdęcia

Mannitol i fruktany w grzybach shiitake są silnie fermentowane przez bakterie jelitowe. Może to prowadzić do zwiększonej produkcji gazów i wzdęć, szczególnie u osób z wrażliwym układem trawiennym lub SIBO. Gotowanie nie zmniejsza istotnie ilości tych fermentujących węglowodanów.

Nietolerancje i zapalenie skóry po shiitake

Prawdziwe alergie na grzyby shiitake są rzadkie, ale u niektórych osób może wystąpić zapalenie skóry po shiitake, wysypka wywołana przez związek o nazwie lentinan. Inne nietolerancje mogą być wywołane przez naturalne glutaminiany, tyraminę, salicylany lub nikiel. Objawy to reakcje skórne, bóle głowy lub dolegliwości trawienne.

Grzyb Shiitake — Profil alergenów
Główne alergeny UE
🌾
Zboża zawierające gluten
Brak
Szczegóły
  • Brak Pszenica / Orkisz
  • Brak Żyto
  • Brak Jęczmień
  • Brak Owies
🦐
Skorupiaki
Brak
Szczegóły
  • Brak Kraby
  • Brak Krewetki (duże)
  • Brak Krewetki
  • Brak Homary
  • Brak Raki
🥚
Jaja
Brak
🐟
Ryby
Brak
🥜
Orzeszki ziemne
Brak
🌱
Soja
Brak
🥛
Mleko
Brak
🌰
Orzechy
Brak
Szczegóły
  • Brak Migdały
  • Brak Orzechy brazylijskie
  • Brak Nerkowce
  • Brak Orzechy laskowe
  • Brak Orzechy makadamia
  • Brak Pekany
  • Brak Pistacje
  • Brak Orzechy włoskie
🍃
Seler
Brak
🧂
Gorczyca
Brak
🧈
Sezam
Brak
🧪
Dwutlenek siarki i siarczyny
Brak
🌼
Łubin
Brak
🐚
Mięczaki
Brak
Szczegóły
  • Brak Małże
  • Brak Omułki
  • Brak Ośmiornica
  • Brak Ostrygi
  • Brak Ślimaki
  • Brak Kałamarnica
Inne alergeny
🥥
Kokos
Brak
🍯
Miód
Brak
🧫
Drożdże
Brak

Przygotowanie i trawienie

Gotowanie grzybów shiitake ułatwia ich trawienie i zmniejsza ryzyko zapalenia skóry po shiitake. Jednak gotowanie nie eliminuje FODMAP ani potencjału wyzwalania histaminy. Suszone grzyby shiitake mogą mieć wyższe stężenia niektórych amin i należy je stosować ostrożnie u osób wrażliwych.

Najczęściej zadawane pytania o grzyby shiitake i zdrowie jelit

Czy grzyby shiitake mają niską czy wysoką zawartość FODMAP?

Grzyby shiitake mają wysoką zawartość FODMAP w typowych porcjach z powodu mannitolu i fruktanów. Niektóre osoby tolerują małe ilości.

Czy grzyby shiitake mogą wywołać objawy nietolerancji histaminy?

Tak, grzyby shiitake mogą działać jako wyzwalacze histaminy i powodować objawy u osób wrażliwych, nawet jeśli są świeże.

Czy grzyby shiitake dostarczają błonnika prebiotycznego?

Tak, zawierają błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny, który wspiera bakterie jelitowe i zdrowe trawienie.

Czy można być uczulonym na grzyby shiitake?

Prawdziwe alergie są rzadkie, ale może wystąpić zapalenie skóry po shiitake i inne nietolerancje.

Czy gotowanie grzybów shiitake zmniejsza objawy jelitowe?

Gotowanie poprawia strawność i zmniejsza ryzyko zapalenia skóry, ale nie obniża istotnie FODMAP ani działania wyzwalającego histaminę.