Sos rybny a zdrowie jelit
Sos rybny to fermentowany dodatek do potraw wytwarzany z ryb i soli, szeroko stosowany w kuchni Azji Południowo-Wschodniej. Proces fermentacji nadaje mu intensywny smak umami, ale sprawia też, że jest istotny dla osób z wrażliwym układem pokarmowym. Kluczowe kwestie to zawartość histaminy, potencjalne alergeny i status FODMAP.
- Bardzo wysoka zawartość histaminy i innych amin ze względu na fermentację
- Nie zawiera FODMAP, ale może powodować objawy u osób wrażliwych
- Zawiera ryby (główny alergen); niektóre marki mogą zawierać soję, pszenicę lub siarczyny
- Brak błonnika i efektu prebiotycznego
- Może działać jako wyzwalacz uwalniania histaminy i powodować reakcje pseudoalergiczne
- Niektóre marki dodają glutaminian sodu (MSG) lub konserwanty
Sos rybny a FODMAP
Sos rybny nie zawiera FODMAP, ponieważ powstaje z ryb i soli i nie ma fermentujących węglowodanów. Technicznie jest odpowiedni dla diety niskofodmapowej. Jednak niektóre marki mogą dodawać składniki takie jak pszenica lub soja, które mogą wprowadzać FODMAP. Zawsze sprawdzaj etykietę, jeśli jesteś wrażliwy na FODMAP lub masz celiakię.
| FODMAP | Poziom | Wytyczne dotyczące porcji |
|---|---|---|
|
Monosacharydy (Fruktoza)
|
Niski | — |
|
Disacharydy (Laktoza)
|
Niski | — |
|
Fruktooligosacharydy (Fruktany)
|
Niski | — |
|
Galaktooligosacharydy (GOS)
|
Niski | — |
|
Poliole (Mannitol)
|
Niski | — |
|
Poliole (Sorbitol)
|
Niski | — |
Histamina i aminy w sosie rybnym
Sos rybny ma bardzo wysoką zawartość histaminy i innych amin biogennych ze względu na fermentację. Nawet niewielkie ilości mogą wywołać objawy u osób z nietolerancją histaminy, takie jak bóle głowy, zaczerwienienie skóry lub dolegliwości trawienne. Sos rybny może też działać jako wyzwalacz uwalniania histaminy, zwiększając ryzyko reakcji u osób wrażliwych.
| Histamina i pokrewne | Poziom | Wytyczne dotyczące porcji |
|---|---|---|
|
Poziom histaminy
|
Wysoki |
|
|
Inne aminy biogenne
|
Umiarkowany |
|
|
Uwalniacz histaminy
|
Umiarkowany | — |
|
Inhibitor DAO
|
Niski | — |
Alergeny i wrażliwość na sos rybny
Sos rybny zawiera ryby, które są silnym alergenem. Niektóre marki mogą zawierać także soję, pszenicę lub siarczyny jako dodatki lub konserwanty. Mogą one wywoływać reakcje alergiczne lub nietolerancje u osób wrażliwych. Zawsze dokładnie czytaj skład, zwłaszcza jeśli masz alergię na ryby, soję, pszenicę lub siarczyny.
Szczegóły
- Zachować ostrożność Pszenica / Orkisz
- Brak Żyto
- Brak Jęczmień
- Brak Owies
Szczegóły
- Brak Kraby
- Brak Krewetki (duże)
- Brak Krewetki
- Brak Homary
- Brak Raki
Szczegóły
- Brak Migdały
- Brak Orzechy brazylijskie
- Brak Nerkowce
- Brak Orzechy laskowe
- Brak Orzechy makadamia
- Brak Pekany
- Brak Pistacje
- Brak Orzechy włoskie
Szczegóły
- Brak Małże
- Brak Omułki
- Brak Ośmiornica
- Brak Ostrygi
- Brak Ślimaki
- Brak Kałamarnica
Dodatki i konserwanty w sosie rybnym
Niektóre marki sosu rybnego mogą zawierać dodatki, takie jak glutaminian sodu (MSG), benzoesany lub alkohol jako konserwanty. Dodatki te mogą powodować reakcje pseudoalergiczne lub nadwrażliwość u niektórych osób. W przypadku wrażliwości na dodatki wybieraj czysty sos rybny z minimalną ilością składników.
Błonnik i prebiotyki
Sos rybny nie zawiera błonnika, ani rozpuszczalnego, ani nierozpuszczalnego, i nie ma właściwości prebiotycznych dla mikroflory jelitowej. Jego wpływ na zdrowie jelit polega głównie na możliwości wywoływania objawów u osób wrażliwych, a nie na wspieraniu trawienia.
Tolerancja trawienna i stosowanie
Chociaż sos rybny nie zawiera FODMAP ani błonnika, jego wysoka zawartość soli i amin może podrażniać wrażliwy układ trawienny. Osoby z IBS, nietolerancją histaminy lub alergiami pokarmowymi powinny zachować ostrożność. Dla większości osób małe ilości używane w kuchni są dobrze tolerowane, ale osoby wrażliwe powinny unikać lub znacznie ograniczać spożycie.